Bij het aantreden van het nieuwe kabinet portretteerden media de nieuwe bestuurders van ons land. Eén van die bestuurders heeft het niet zo op met mensenrechten.

Aan veel is te merken dat dit kabinet mensen en hun rechten maar lastig vindt. Neem bijvoorbeeld de coalitiepartijen, die nu al een voorschot nemen op een eventuele “nee” in het referendum over de sleepnetwet. Maar in alle ophef daarover, miste vrijwel iedereen de opmerkingen van één van de twee nieuwe ministers voor Buitenlandse Zaken. Opmerkingen waarmee Nederland zich kan meten met landen als Rusland en China.

Mensenrechten als sta in de weg

Een week voor de beëdiging van de nieuwe ministers en staatssecretarissen, verscheen een artikelHet artikel over Halbe Zijlstra: hulk of hulpje in het Algemeen Dagblad over de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken Halbe Zijlstra. Daarin wordt Zijlstra’s voormalig fractie­woordvoerder geciteerd: “Waar [Zijlstra] echt helemaal horendol van wordt, dat zijn mensenrechtenverdragen die de vrijheid van het Nederlandse handelen in de weg staan.” Zijlstra heeft het dan ook over het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. Ja. Echt. Het staat er.

Not in my backyard

Twee dagen na de beëdiging portretteert de VolkskrantHet profiel in de Volkskrant: onze man in het buitenland Zijlstra. De krant beschrijft Zijlstra’s standpunt over China: “Ja, het land wordt beschuldigt van mensenrechten­schendingen, maar daar heeft Nederland weinig last van.” China, je weet wel, zo’n land waarin de staat weinig boodschap heeft aan kritische burgers en die het liefst in de gevangenis gooit. En waar vergaande digitale surveillance wordt ingezet om de burger in toom te houden. De krant vervolgt de beschrijving van Zijlstra’s standpunt met: “Zijlstra gooit mensenrechtenverdragen het liefst in de prullenbak”.

Stilte over Zijlstra's standpunt is verontrustend

Hoewel de artikelen geen letterlijke citaten van de minister bevatten, zeggen ze wél iets over zijn standpunt. Het tweede profiel is gepubliceerd ná de beëdiging van Zijlstra als minister van Buitenlandse Zaken en niets wijst er op dat Zijlstra, sinds zijn toetreding tot het kabinet, een ander standpunt heeft ingenomen. Daar komt bij dat het hier gaat om een onderwerp dat je tot “algemeen regeringsbeleid” mag rekenen. De betekenis van Zijlstra’s standpunt is daarmee immens – en de stilte erover verontrustend.

Wat vindt ons kabinet van mensenrechten?

Mensenrechten zijn van levensbelang. Ze vormen de basis van onze democratische rechtsstaat, waar ieder individu op gelijke wijze wordt behandeld en beschermd wordt tegen machtsmisbruik door de overheid. Zijlstra leeft in een democratische rechtsstaat, waarin mensen en hun vrijheden centraal staan. Zijlstra's standpunten laten zien dat hij mensenrechten niet serieus neemt, tenzij het mensen betreft met een Nederlands paspoort. Nu hij deel uitmaakt van het kabinet is de vraag wat het kabinetsstandpunt hierover is. Wil ze onze mensenrechten bevorderen of zijn het obstakels waar ze “horendol” van wordt? Wil het kabinet de vrijheid van de burger verdedigen of vernietigen?