Dit zijn de interessante, ontroerende, zorgwekkende en/of hilarische linkjes over internetvrijheid die ik deze week graag met je deel.

De afgelopen dagen stonden bij Bits of Freedom in het teken van het sleepwetreferendum (we zitten nog in de roes van de overwinningDe kiezer heeft gesproken: kabinet moet de wet verbeteren!). Daarom hebben we eigenlijk nog geen tijd gehad om te reageren op de schandalen rondom Facebook. Al mijn leestips van dit weekend gaan dus over #DeleteFacebook.

Het schandaal rondom Cambridge Analytica

Het verhaal over hoe Facebook de data van 50 miljoen gebruikers lekte naar Cambridge Analytica heeft inmiddels in elke krant gestaan. Het is echt de moeite waard om het verhaal van klokkenluider Christopher Wylie in zijn geheel te lezen bij de Observer, de krant met de primeur. En neem dan ook meteen even het verhaal van een voormalige insider van Facebook mee. Sandy Parakilas was een operations manager bij de 'Platform' functionaliteit van Facebook. Hij verbaasde zich in zijn tijd over het gemak waarmee derden toegang konden krijgen tot de data en het feit dat Facebook daarna nul komma nul controle over die data had. Zelf vond ik dat er teveel focus was op de psychografische fratsen van Cambridge Analytica en te weinig aandacht was voor het feit dat Facebook zelf dit soort analyses kan doen op ongeveer twee miljard wereldburgers.

Facebooks reactie: het is geen datalek, het is een feature

Facebook stuurde in eerste instantie vooral advocaten naar het slagveld. Die probeerden bij de journalistieke media af te dwingen dat het Cambridge Analytica-fiasco geen datalek genoemd mocht worden. Volgens Facebook was het een normaal proces waarmee de data gedeeld werd, maar hadden de ontvangers van de data zich niet aan de afspraken gehouden. Pas na een paar dagen doorbrak Mark Zuckerberg zijn stilte. Hij gaf toe dat Facebook fouten heeft gemaakt en lijkt nu te begrijpen dat het niet alleen Cambridge Analytica is die het vertrouwen van Facebook heeft beschaamd, maar dat Facebook op haar beurt het vertrouwen van de gebruiker heeft geschaad. Ik vraag me dan toch stiekem af welke gebruiker dat vertrouwen nog had.

Eén van de vele schandalen

Het is natuurlijk niet de eerste keer dat Facebook iets gedaan blijkt te hebben wat niet door de beugel kan. TechCrunch heeft een hele rij aan onverwachte negatieve consequenties van de producten van Facebook op een rijtje gezet. Het patroon is steeds hetzelfde: Facebook bouwt iets, vergeet daarbij veiligheid en waarborgen tegen misbruik in te bouwen en moet vervolgens de meest afgrijselijke gevolgen proberen op te ruimen.

Wat kun je er tegen doen?

Mocht je niet meteen je Facebook-account willen verwijderen, dan weet Wired wat je wél kunt doen. Bescherm je privacy door te bekijken welke apps allemaal bij je data kunnen, zorg ervoor dat je geen advertenties meer te zien krijgt op basis van je surfgedrag op het open internet en bepaal weer eens welke vrienden nou precies wat mogen zien. Ben je er toch helemaal klaar mee? Dan vind je onderaan het artikel de juiste info om dat voor mekaar te krijgen (Facebook maakt die optie nog steeds doelbewust moeilijk te vinden).

Het leven na #DeleteFacebook

De hashtag #DeleteFacebook begon zo snel na het schandaal populair te worden dat Facebook prompt 6% van haar beurswaarde verloor (ongeveer 30 miljard dollar). Brian Acton, één van de oprichters van WhatsApp (door hem verkocht aan Facebook), vond op Twitter dat het nu tijd was om je account te wissen en Elon Musk verwijderde de Facebook-pagina's van Tesla en SpaceX. Alex Hern maakte daarom voor The Guardian een lijstje met alternatieve diensten om te chatten, voor het organiseren van evenementen en voor het delen van foto's. Helaas slaat hij de oplossingen gebaseerd op vrije software over: op zijn manier stap je van de ene data-silo in de andere.

En hoe moeten we nu verder?

Cory Doctorow trekt de discussie naar aanleiding van dit schandaal naar een hoger niveau. Volgens hem is het probleem dat al deze platforms het zo goed als onmogelijk maken voor anderen om technologie te ontwikkelen die gebruikers kan beschermen. Hij maakt de analogie met de ad-blocker, eigenlijk een revolutionair stukje software, waarmee de gebruiker controle terugkrijgt over de internetervaring. Op het open web kan dat, maar binnen de Facebook-silo kunnen geen apps gemaakt worden die bijvoorbeeld helpen om je data beter te beschermen:

The real risk of a walled garden isn’t how badly it can treat us: it’s how helpless we are to fight back against it with our own, better code.

Deze tips elke week in je mailbox?

Geef hier je e-mailadres op om deze leestips elke vrijdag in je inbox te ontvangen.